Niemieccy zbrodniarze z kompanii karnej SS Matingena osaczeni przez patrol AK por. Lisowskiego w szałasie na Wierzbanowskiej Górze – rekonstrukcja


Kompania karna SS Matingena (niem. SS-Kampfgruppe Jagdkommando Matingen) została sformowana z wytypowanych przez Sąd SS i Policji w Krakowie 250. przestępców (w większości byli to esesmani z 3. Dywizji Pancernej SS “Totenkopf” oraz 4. Dywizji Grenadierów Pancernych SS “Polizei”). Ostatecznie z ok. 180 skazańców utworzono rzeczone Jagdkommando i podporządkowano II batalionowi 23. pułku policji SS. Od sierpnia 1944 r., po zakwaterowaniu w Tymbarku, podwładni Matingena brali udział w walkach z polskim podziemiem w Beskidach. Uczestniczyli 17-18 września 1944 r. w zbrodniczej pacyfikacji Lipnika, Wiśniowej i Smykani po niemieckiej klęsce w bitwie z Myślenickim Obwodem Armii Krajowej “Murawa” z 12 września 1944 r. (Niemcy wymordowali 132 osoby cywilne, w większości starców, kobiety i dzieci, w tym 78 w Wiśniowej, 42 w Smykani, 9 w Lipniku i 3 osoby w Węglówce; spalono ponad 150 zabudowań mieszkalno-gospodarczych). Odpowiadali również m.in. za pacyfikacje 20 sierpnia 1944 r. Porąbki i Skrzydlnej (zamordowano 23 mieszkańców, wśród nich troje dzieci) oraz 1 listopada 1944 r. Gruszowca (spalono wówczas 18 domów, zamordowano 33 osoby wpędzone do jednego z domów, który później podpalono). Od listopada 1944 r. do stycznia 1945 r. w Krościenku nad Dunajcem. 23 grudnia 1944 r., grupa ok. 200 Niemców, dowodzonych bezpośrednio przez Matingena dokonała pacyfikacji Ochotnicy Dolnej (zamordowano 56 mieszkańców Ochotnicy, przede wszystkim ludzi starszych, 21 kobiet i 19 dzieci, a kolejnych 18 było rannych; spalono kilkadziesiąt zabudowań, w tym: dwór Kędzierskich, remizę strażacką, dom parafialny, dom ludowy i 23 gospodarstwa). Dowódca jednostki, SS-Untersturmführer der Waffen-SS Albrecht C. Matingen (ur. 3 czerwca 1920 r., zm. 23 października 1974 r., numer SS: 338 969), mieszkał po wojnie w Niemczech Zachodnich. Nigdy nie został osądzony i nie poniósł (podobnie jak jego żołnierze) odpowiedzialności za zbrodnie popełnione na ludności cywilnej w okupowanej Polsce.

Główna literatura: D. Dyląg, Zgrupowanie oddziałów partyzanckich myślenickiego Obwodu Armii Krajowej “Murawa”, “Zeszyty Historyczne WiN-u” 2012, nr 36, s. 46; D. Golik, Nie tylko Dirlewanger. Matingen i SS-Jagdkommando skazańców, “Dziennik Polski” z 14 X 2011; tenże, SS-Kampfgruppe Matingen, “Prace Pienińskie” 2011, nr 21, s. 93-112; tenże, Od Matuschki do Matingena – na marginesie historii SS-Kampfgruppe Matingen, “Prace Pienińskie” 2012, nr 22, s. 173-177; tenże, „Krakowski” pułk Schupo. Zarys historii SS-Polizei Regiment 23., [w:] Polska pod okupacją 1939-1945, t. 1, Warszawa 2019, s. 252.